Νησί Μονερόν: χαμένο στα βάθη της Ρωσίας

Καταμεσίς του κόλπου των Τατάρων, το μοναδικό αυτό νησί, με την παρθένα βλάστηση και τον κρυστάλινο βυθό αποτελεί εξαιρετικό τουριστικό προορισμό

 

Από τη θάλασσα, το ρωσικό νησί με το γαλλικό όνομα Μονερόν θυμίζει το γραφικό τοπίο από το σήριαλ «Lost». Είναι τόσο μικρό, που μπορεί κανείς να το γυρίσει ολόκληρο μέσα σε μισή ώρα με ένα σκάφος. Με τα πόδια, η ίδια διαδικασία θα πάρει 5-6 ώρες, ακόμη και αν συμπεριληφθεί η ανάβαση στο υψηλότερο σημείο του νησιού, το βουνό Στάριτσκι (440 μ.). Ωστόσο, αυτό είναι και το «όνειρο του φωτογράφου» το οποίο προσελκύει πλήθος ταξιδιώτες, πρόθυμους να κάνουν τη μακρά και εξαντλητική πορεία από τη χερσόνησο Σαχαλίνη ως τα νερά του Πορθμού Τατάρων.

Ο δρόμος προς το νησί των ρευμάτων που διασταυρώνεται με τον Αρκτικό πολικό κύκλο

Η πορεία προς το Μονερόν ξεκινά από το λιμάνι της πόλης Νέβελσκ. Ο τοπικός «στολίσκος» από μικρά σκάφη αναλαμβάνει την ανταπόκριση με το νησί. Η απόσταση από την ακτή της Σαχαλίνης ως τον όρμο του Μονερόν είναι πάνω από 30 ναυτικά μίλια, δηλαδή 50 χιλιόμετρα, αλλά η ταχύτητα της μικρής ακάτου κόντρα στο θαλασσινό ρεύμα δεν υπερβαίνει του 10 κόμβους (18 χλμ/ώρα). Η πλεύση ως τον κόλπο Τατάρων θα διαρκέσει τρεις ώρες, αν ο καιρός είναι με το μέρος των ταξιδιωτών. Ακόμη και η υποψία θύελλας, θα αυξήσει τη διάρκεια του ταξιδιού κατά μιάμιση ώρα.

Η άποψη του όρμου του νησιού που γίνεται ορατή σε όλους όσους φτάνουν στο Μονερόν, είναι ιδανική για εξώφυλλο!

Το μοναδικό θαλάσσιο φυσικό πάρκο στη Ρωσία

Ακόμη και το μικρών διαστάσεων ξενοδοχειακό συγκρότημα, το οποίο είναι “σφηνωμένο” ανάμεσα στους σμαραγδένιους λόφους απευθείας στις ακτές του κόλπου, δεν επηρεάζει την αίσθηση ότι το νησί έχει παραμείνει ανέγγιχτο από τον πολιτισμό. Τα άνετα σπιτάκια για τους επισκέπτες μπορούν να δεχθούν το πολύ 20 άτομα, καθώς πιο μεγάλα τουριστικά γκρουπ θα έβλαπταν αναπόφευκτα τη φυσική οικολογική ισορροπία του νησιού.

Για το λόγο αυτό η ροή των τουριστών στο Μονερόν είναι σχετικά μικρή, αναφέρει η ξεναγός οικολόγος, Νατάλια Κρουγκλόβα. Όπως εξηγεί, το Μονερόν είναι το πρώτο στη Ρωσία θαλάσσιο φυσικό πάρκο και κατά την περσινή σεζόν δέχθηκε περίπου χίλια άτομα. Αυτός ο αριθμός δεν θα αυξηθεί σημαντικά καθώς επιδιώκεται να παραμείνει ανέπαφη η μοναδική φύση του νησιού.

Από τους Σαμουράι στους γάλλους θαλασσοπόρους

 

Το νησί Μονερόν το αποκαλούν συχνά μυστηριώδες, και όχι άδικα. Η ιστορία του μικρού αυτού κομματιού γης στον ωκεανό είναι αρκετά μπερδεμένη. Η αρχή της επίσημης ύπαρξής του οφείλεται στους Ιάπωνες, καθώς τον 17ο αιώνα ο σαμουράι, Μουρακάμι Χιρονόρι, σημείωσε το Μονερόν στους ναυτικούς χάρτες.

 

Τον 18ο αιώνα το νησί «ανακαλύφθηκε» για δεύτερη φορά, καθώς τότε το συμπεριέλαβαν στους ευρωπαϊκούς ναυτικούς χάρτες οι Γάλλοι. Ο μεγάλος θαλασσοπόρος, Ζαν-Φρανσουά ντε Λα Περούζ, στη διάρκεια του περίπλου της Γης το 1787, έδωσε το όνομά του όχι μόνο στο στενό μεταξύ Σαχαλίνης και Χοκάιντο. Όταν τα πλοία της γαλλικής αποστολής «Μπουσόλ» και «Αστρολαμπόν» συνάντησαν το απομονωμένο νησί, ο κόμης ντε Λα Περούζ το ονόμασε προς τιμήν του μηχανικού αξιωματικού της αποστολής. Στον μηχανικό Πολ Μονερόν δόθηκε η εντολή να χαρτογραφήσει το νησί που πήρε το όνομά του. Ο πρώτος ακριβής χάρτης του Μονερόν έγινε αργότερα, όταν το 1867 ρώσοι υδρογράφοι συμπεριέλαβαν το νησί στο χάρτη της Ρωσικής αυτοκρατορίας. Της αποστολής ηγούταν ο αντιναύαρχος Κονσταντίν Στάριτσκι, του οποίου το όνομα πήρε η υψηλότερη κορυφή του νησιού.

 

Το Μονερό δεν έμεινε για πολύ καιρό ρωσικό. Μετά την ήττα της Ρωσίας στον Ρωσο-ιαπωνικό πόλεμο το νησί πέρασε στην Ιαπωνία, πήρε την ονομασία Καϊμπάτο και παρέμεινε ιαπωνικό μέχρι τη συνθηκολόγηση του Τόκιο το 1945 και τις επακόλουθες αλλαγές στην πολιτική γεωγραφία της περιοχής. Το Μονερόν βρίσκεται σε απόσταση αναπνοής από τη Χώρα του Ανατέλλοντος Ηλίου και αν ο καιρός είναι καλός, από το Μονερόν μπορεί να ατενίσει κανείς ένα από τα ιαπωνικά νησιά, το Ρισίρι.

Η σύντομη και σχετικά πρόσφατη «ιαπωνική περίοδος» του Μονερόν περιλαμβάνει και αυτή πολλά μυστήρια, όπως και ολόκληρη η προηγούμενη ιστορία του νησιού. Οι Ιάπωνες ισχυρίζονται πως δημιουργήθηκε εκεί μόνο ένα ψαροχώρι. Ωστόσο, στο Μονερόν διατηρήθηκαν ορισμένες ιαπωνικές κατασκευές, όπως ένα μικρό φυλάκιο ασυρμάτου, φάρος, και αρκετά συμπαγείς κατασκευές του μηχανικού του στρατού από σκυρόδεμα. Επιπλέον, οι Ιάπωνες συνέδεσαν το νησί με υποθαλάσσια τηλεφωνική γραμμή 40 χλμ. από τη Σαχαλίνη. Στα αρχεία που αφορούν τις στρατιωτικές επιχειρήσεις της ΕΣΣΔ στην Άπω Ανατολή το 1945, δεν υπάρχουν καθόλου αναφορές για εχθροπραξίες στο νησί αυτό. Ωστόσο, στο Μονερόν υπάρχουν πάρα πολλοί ανώνυμοι τάφοι με το χαρακτηριστικό κόκκινο αστέρι.

Όπως και να έχει, μετά την ένταξη του Μονερόν στη σοβιετική περιφέρεια Σαχαλίνης, το ιαπωνικό ψαροχώρι αντικατέστησαν αρκετά αντίστοιχα σοβιετικά, αλλά σύντομα η αλιεία θεωρήθηκε ασύμφορη και το νησί σχεδόν ερήμωσε. Ζούσαν εδώ μόνο οι συνοριοφύλακες και το προσωπικό του φάρου, και ο πληθυσμός του νησιού σπάνια ξεπερνούσε τα 6 άτομα. Το καθεστώς συνοριακής ζώνης δημιουργούσε περιορισμούς για επίσκεψη του νησιού.

Το όνειρο των φωτογράφων και των οικολογικών τουριστών

Η απουσία χρησιμότητας του νησιού για τη σοβιετική οικονομία αποτέλεσε πολύ μεγάλο αγαθό για τη φύση του Μονερόν. Εκατοντάδες σπάνια πουλιά εγκαταστάθηκαν ανεμπόδιστα στα παραθαλάσσια βράχια, ενώ και τα ψάρια της περιοχής δεν φοβούνται τους ανθρώπους. Η βλάστηση στο Μονερόν κατά τους καλοκαιρινούς μήνες ξεπερνά το ανθρώπινο ύψος. Την παραδεισένια εικόνα συμπληρώνει ο γραφικός καταρράκτης τα νερά του οποίου πέφτουν από ύψος 15 μέτρων.

Η σημαντικότερη όμως κληρονομιά του Μονερόν είναι ο υποθαλάσσιος κόσμος του. Η θαλάσσια πανίδα του είναι εκείνο που προσπαθούν να διατηρήσουν πάνω απ’ όλα οι οικολόγοι. Ορισμένα από τα υποθαλάσσια όντα του δεν απαντώνται πουθενά αλλού στη Ρωσία. Το γεγονός αυτό έχει τόσο επιστημονική, όσο και όσο και μια άλλη εκπληκτική εξήγηση. Το «μικρό άψυχο» Μονερόν είναι το μοναδικό από όλα τα νησιά του αρχιπελάγους από όπου περνά το θερμό ρεύμα Τσουσίμα, το οποίο προέρχεται από τα νότια, από τα υποτροπικά μέρη. Γι’ αυτό, στα απίστευτα καθαρά νερά του Μονερόν ευδοκιμούν σπάνια μαλάκια-οστρακοειδή, αχινοί, αχιβάδες και άλλα εξωτικά πλάσματα. Τα νερά γύρω από το Μονερόν είναι το όνειρο κάθε λάτρη της υποβρύχιας φωτογραφίας, καθώς είναι διάφανα σαν κρύσταλλο. Ο βυθός είναι ορατός ακόμη και από πολλά μέτρα βάθους. Οι λίγοι που έχουν καταφέρει να βρεθούν εδώ, επιθυμούν με όλη τους την ψυχή να επιστρέψουν στο Μονερόν.