Οι ήρωες των ρωσικών παραμυθιών

Οι ήρωες των ρωσικών παραμυθιών κατοικούν στο μυθικό βασίλειο Τριντεβιάτογε (“Τρισένατο” - τρία ένατα) και η ζωή τους είναι γεμάτη περιπέτειες, περιτριγυρισμένοι από μοχθηρά μυθικά πλάσματα, καλούς και κακούς βασιλιάδες, όμορφες και περίεργες γυναίκες. Σας παρουσιάζουμε κάποιους από τους σημαντικότερους.

Μπάμπα-γιαγκά
Είναι η πιο δημοφιλής ηρωΐδα των ρωσικών παραμυθιών. Ζει σε μια καλύβα που στηρίζεται πάνω σε πόδια κότας και φυλάει την είσοδο στο πυκνό δάσος, επιτρέποντας σε πολύ λίγους να περάσουν από εκεί. Η Μπάμπα-γιαγκά «μετράει» το θάρρος και την εξυπνάδα του ήρωα, κι’ αν εκείνος καταφέρει να περάσει τις δοκιμασίες της, τον βοηθά να ακολουθήσει τον δρόμο του, δίνοντάς του κάτι χρήσιμο. Σύμφωνα με μια άλλη εκδοχή, καλύτερα να μην της έχει κανείς εμπιστοσύνη, γιατί της αρέσει να τρώει … παιδιά. Οι ήρωες σώζονται και πάλι χάριν της ευφυίας τους, και επειδή η γιαγιά, λόγω ηλικίας και τεμπελιάς, αφήνει το “μαγείρεμα” σε κάποιον άλλον, ο οποίος με τη σειρά του, από κουταμάρα ή καλοσύνη, αφήνει το “φαγητό” να δραπετεύσει. Η Μπάμπα-γιαγκά μπορεί να φέρεται αρκετά επιθετικά. Κάποιες φορές μάλιστα, κυνηγάει τον ήρωα πετώντας με γουδί και σκούπα.
 

 

Κικίμορα
Ανήκει στα κακά πνεύματα. Ανάλογα με το ποιος είναι ο άντρας της, εμφανίζεται σε δύο μορφές: “Κικίμορα μπολότναγια” (του βάλτου), αν παντρεύτηκε τον λέσι (στοιχειό του δάσους), και  “Ντομοβίχα”, γυναίκα του “Ντομοβόι” (στοιχειό του σπιτιού). Η Κικίμορα του βάλτου παρουσιάζεται συνήθως στα παραμύθια ως γριά γυναίκα ντυμένη με φύκια. Ο ρόλος της είναι να τρομάζει τους ταξιδιώτες που βρέθηκαν στον βάλτο, και να κλέβει μικρά παιδιά. Η “Ντομοβίχα” ζει αθόρυβα μέσα στο σπίτι, και εμφανίζεται στους ανθρώπους πολύ πιο σπάνια από τον άντρα της. Η παλιά παράδοση λέει ότι Κικίμορες γίνονταν πνιγμένες γυναίκες και αβάπτιστα μωρά.

 

 

 

Ιβάν-ντουράκ (Ιβάν ο βλάκας)
Συνήθως είναι γιος αγρότη, ο Βενιαμίν της οικογένειας. Δεν λειτουργεί με τη σκέψη και συχνά πράττει παρορμητικά. Οι γύρω του δεν τον παίρνουν στα σοβαρά και στην καλύτερη περίπτωση του φέρονται συγκαταβατικά, ενώ κάποιες φορές τρώει ξύλο. Στον Ιβάν-ντουράκ δε αρέσει να δουλεύει, και γενικά φαίνεται ότι δεν μπορεί να ανταποκριθεί σε στοιχειώδεις υποχρεώσεις. Κι’ αυτό προκαλεί ζημιές στην οικογένεια ή τον εργοδότη του. Παρ' όλα αυτά η τύχη είναι συχνά με το μέρος του και με κάποια αναπάντεχη συνδρομή, από θαύμα, συχνά καταφέρνει να κάνει κάτι που οι άλλοι δεν είναι σε θέση να κάνουν. Παρ’ ότι είναι … άχρηστος, ο Ιβάν-ντουράκ πετυχαίνει κάτι μοναδικό: Με τις ανόητες πράξεις του διασκεδάζει τους άλλους πρωταγωνιστές του παραμυθιού, καθώς και τον αναγνώστη. Ηθικό συμπέρασμα; Ακόμη και οι έσχατοι μπορούν να γίνουν πρώτοι.

 

Τσαρέβνα-λιαγκούσκα  (βασιλοπούλα-βάτραχος).

Είναι η ιδανική σύζυγος. Εξυπνη και όμορφη, λογική και εφευρετική, καλή νοικοκυρά και πιστή γυναίκα. Επίσης, ξέρει να κάνει μάγια και διαθέτει έναν στρατό από βοηθούς. Και γι' αυτό μπορεί να πετύχει τα πάντα. Υπάρχει μόνο μία λεπτομέρεια: Σύμφωνα με την εντολή του ισχυρού πατέρα της, πρέπει για τρία χρόνια να παραμείνει σε μορφή  βατράχου και μ' αυτή την όψη παρουσιάζεται στον μνηστήρα της, στο βασιλόπουλο Ιβάν-τσαρέβιτς. Το ομότιτλο παραμύθι αξιοποιεί μια σειρά από μοτίβα. Εδώ θα βρείτε και την τελετή –το βασιλόπουλο βρίσκει την βασιλοπούλα-βάτραχο με τη βολή ενός τόξου, και την παραβίαση της απαγόρευσης– ο Ιβάν καίει το δέρμα του βατράχου και έτσι χάνει την αγαπημένη του, και έπειτα πρέπει να περάσει από δοκιμασίες για να την αποκτήσει ξανά.

 

Σολοβέϊ-ραζμπόινικ (Το αηδόνι-κλέφτης)
Ο θρυλικός ήρωας του έπους “Ο Ιλιά Μούρομετς και ο Σολοβέϊ ραζμπόινικ”. Ζει στη φωλιά που είναι φτιαγμένη πάνω σε εννιά ή δώδεκα βελανιδιές. Είναι οικογενειάρχης, και μένει μαζί με τις τρεις μεγάλες κόρες του και τους συζύγους τους. Τις δουλειές του τις έκανε στον δρόμο από την πόλη Τσερνίγκοβ στο Κίεβο: Κούφανε μέχρι θανάτου τους περαστικούς (πεζούς και καβαλάρηδες) με το σφύριγμά του. Αυτά συνέβαιναν μέχρι να εμφανιστεί ο Ιλιά Μούρομετς, ο οποίος κατάφερε και τον παρέδωσε στον πρίγκηπα του Κιέβου. Υπάρχουν δύο τρόποι απεικόνισης του Σολοβέϊ-ραζμπόινικ. Με ανθρώπινη μορφή και ως μισό πουλί. Σε αυτή την μορφή διοχετεύθηκε όλος ο φόβος απέναντι στους κινδύνους που παραμονεύουν τον ταξιδιώτη στον δρόμο. 

 

 

Κοσέϊ Μπεσμέρτνι (Κοσέϊ ο Αθάνατος)
Σκοτεινός βασιλιάς. Συνήθως παρουσιάζεται ως ένας καχεκτικός ηλικιωμένος, ενώ κάποιες φορές καβαλάει άλογο. Η αθανασία του στηρίζεται στο εξής σύνθετο σχήμα: Για να τον σκοτώσεις πρέπει να σπάσει τη μαγική βελόνα που είναι κρυμμένη σε ένα αυγό, το οποίο βρίσκεται σε μια πάπια, η πάπια μέσα στον λαγό, και ο λαγός σ’ ένα μπαούλο που βρίσκεται πάνω σε μια βελανιδιά. Σε μερικά παραμύθια ο Κοσέϊ σκοτώνεται από το άλογο. Η προσωπική του ιστορία είναι κάπως θλιβερή. Ενα από τα παραμύθια λέει ότι κάποτε ήταν αντρειωμένος, αλλά τον πρόδωσαν οι σύμμαχοί του και βρέθηκε αιχμάλωτος στον εχθρό. Πέρασαν πολλά χρόνια, οι αλυσίδες σκούριασαν και εκείνος απελευθερώθηκε και άρχισε να εκδικείται. Συχνά, ο Κοσέι Μπεσμέρτνι αιχμαλωτίζει γυναίκες, τις συζύγους των πρωταγωνιστών. Αυτό συμβαίνει στα παραμύθια “Κοσέι Μπεσμέρτνι”, “Μάρια Μορέβνα”, “Τσαρέβνα-λιαγκούσκα”.